Litwa

 

[…] drogie, kochane Wilno, wyniesione do rzędu stolic – otwarcie to powiedzieć możemy – nie ręką polską, lecz podczas wielkich wysiłków narodu litewskiego, gdy ten znajdował się w otwartej i wielkiej walce z całym otaczającym światem, nie wyłączając Polski. Niezwykła wola wielkich bohaterów Litwy pogańskiej […] wzniosła te mury, zbudowała fundamenty naszego miasta, jako swojej stolicy.

 Józef Piłsudski 

 

Józef Piłsudski pochodził ze starego litewskiego rodu szlacheckiego, pieczętującego się herbem Kościesza, i na Litwie znajduje się wiele miejsc związanych z jego życiem i działalnością. Był wybitnym synem ziemi wileńskiej. Urodził się w 1867 r. w dworze Piłsudskich w Zułowie, ochrzczony został w kościele św. Kazimierza w Powiewiórce, uczęszczał do gimnazjum w Wilnie. W 1908 r. na stacyjce w podwileńskich Bezdanach dowodził najsłynniejszą akcją ekspropriacyjną polskiego ruchu niepodległościowego. W czasach niepodległej Polski  przyjeżdżał na wypoczynek do Pikieliszek i Druskiennik. Został pochowany w Krakowie, w katedrze na Wawelu, ale polecił w testamencie, by jego serce pochowano w Wilnie, „miłym mieście”, jak o nim mówił.

 

Pod przewodnictwem Józefa Piłsudskiego Polska odniosła w 1920 r. zwycięstwo w wojnie z bolszewicką Rosją i obroniła swoją niepodległość oraz integralność na 20 lat. Zwycięstwo to nie tylko zahamowało pochód komunizmu w Europie, ale zagwarantowało także istnienie w latach międzywojennych niepodległej Republiki Litewskiej i innych państw bałtyckich – Łotwy i Estonii. Dzięki owemu dwudziestoleciu kraje te umocniły swoją tożsamość narodową, zbudowały struktury państwowe, rozwinęły gospodarkę i kulturę. Dlatego też po II wojnie światowej nie dały się całkowicie zsowietyzować.