Ukraina

 

Wspólnie przelana krew i braterskie mogiły położyły kamień węgielny wzajemnego porozumienia i pomyślności obu narodów. Obecnie, po dwóch latach ciężkich walk z barbarzyńskim najeźdźcą, żegnam wspaniałe wojska Ukraińskiej Republiki Ludowej i stwierdzam, że w najcięższych chwilach, wśród nierównych walk niosły one wysoko swój sztandar, na którym wypisane hasło »Za naszą i waszą wolność« jest wyznaniem wiary każdego uczciwego żołnierza. 

Józef Piłsudski

 

W planach federacyjnych Józefa Piłsudskiego pierwszoplanową rolę odgrywała Ukraina. Podczas wojny z bolszewicką Rosją podjął on decyzję o zawarciu sojuszu ze zmagającą się również z imperializmem rosyjskim Ukraińską Republiką Ludową, na czele której stał Symon Petlura. 21 kwietnia 1920 r. podpisana została umowa, w której Polska uznała prawo Ukrainy do samodzielnego bytu państwowego. Granica między Polską i Ukrainą miała przebiegać wzdłuż rzeki Zbrucz. 24 kwietnia 1920 r. zawarto konwencję wojskową, stwierdzającą, że „wojska polskie i ukraińskie odbywają akcję wspólnie, jako wojska sprzymierzone”. Rząd ukraiński miał zorganizować na terenach odbitych z rąk Armii Czerwonej swoją administrację cywilną oraz wojskową. Mimo początkowych sukcesów (opanowanie Kijowa) sojusznikom nie udało się wyzwolić Ukrainy. Traktat ryski zawarty w 1921 r. między Polską a bolszewicką Rosją przekreślił możliwość stworzenia niepodległego państwa ukraińskiego i pod tym względem oznaczał niepowodzenie polityki wschodniej Piłsudskiego.